بایگانی نویسنده : admin

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ بعد از ظهر امروز دوشنبه ۷ خرداد نشستی تخصصی با عنوان «روزنامه نگاری پهپادی» دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها و با حضور تنی چند از کارشناسان و مدیران حوزه فناوری اطلاعات و هلی شات و نیز رسانه، برگزار می شود و شاید این نخستین بار باشد که از این نوع ژورنالیسم، در کشور نام برده می شود چه برسد به اینکه درباره محتوای آن پیشتر بحث و تبادل نظری صورت گرفته باشد.

آنگونه که اعلام شده، قرار است در این هم اندیشی موضوعاتی از قبیل بسط و توسعه استفاده از پهپاد برای روزنامه نگاری، چالش های عمده به کارگیری از پهپادها برای جمع آوری اطلاعات، مسئله رعایت حریم خصوصی افراد و آزادی های مدنی در به کارگیری دوربین های هوایی و آشنایی با نحوه کار پهپادها، مورد بحث و بررسی قرار گیرد و آشنایی با روزنامه نگاری پهپادی، ضرورت آموزش تکنولوژی نوین پهپاد در روزنامه نگاری و جمع آوری اطلاعات در دانشگاه ها و موسسه های آموزشی، مزیت های عمده بهره گیری از پهپاد در ژورنالیسم، رعایت استانداردهای اخلاقی و حفظ حریم خصوصی افراد در استفاده از سیستم های پهپاد و بررسی قانونمند کردن جمع آوری اطلاعات از طریق پهپاد هم از محورهای اصلی بحث در این نشست، عنوان شده است.

حدود دو، سه هفته پیش و در جلسه ای که با حضور خبرنگاران حوزه رسانه و به میزبانی محمد سلطانی فر، معاون امور مطبوعاتی وزارت ارشاد برگزار شد، او با طرح اهمیت پرداختن به این نوع ژورنالیسم، از برنامه های معاونت متبوعش و دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها (که از زیرمجموعه های معاونت یادشده به شمار می رود) برای بسط و توسعه مفهومی و نظری «روزنامه نگاری پهیادی» سخن گفت و به نظر می رسد برگزاری نشست امروز هم پیرو تاکید سلطانی فر در این باره، بوده باشد.

از این مقدمات که بگذریم، سوال اصلی این است که اساسا «روزنامه نگاری پهپادی» چیست و به چه کاری می آید؟ «حمید رضا نـجفی زینی» پژوهشگر ارتباطات و فارغ التحصیل مقطع دکتری «علوم اطلاعات و ارتباطات» از دانشگاه دیژون فرانسه در یادداشتی، تلاش کرده به این پرسش و سوالاتی دیگر درباره این تِرم جدید در حرفه روزنامه نگاری، پاسخ دهد که متن این مقاله در زیر از نظر مخاطبان می گذرد:

ما پیشتر با پهپادهای جنگی آشنا شده ایم. پهبادهای شهری یا کوادکوپترهایی را نیز که در تهیه مستندها، پروژه های تبلیغاتی، برنامه های گردشگری، مسابقه های ورزشی یا حتی جشن ها و مراسم مورد استفاده قرار می گیرند، کم و بیش دیده ایم. حالا خبرنگاری با پهپاد یا به اختصار، «پهپادنگاری» وارد میدان شده و این سوال را پیش آورده که آیا باید آن را یک انقلاب در این عرصه دید یا تنها یک مد و روش ساده در ضبط تصاویر در نظر گرفت؟

*** 

«پهپاد روی پارک بزرگ ملی ایگل بلاف (Eagle Bluffs) میسوری در پرواز است. یک دانش آموز، کنترل به دست، پهپاد را با دقت به نقاط مختلف می کشاند: او خلبان است. بعد از چند دقیقه رفت و برگشت در آسمان، پهپاد روی زمین می نشیند. ماموریت انـجام شد: او از همه زوایای علفزار فیلم برداشته. تصاویر به همان کیفیت تصاویر هلی کوپتر برای شبکه های تلویزیونی هستند…». این بخشی از پروژه ۲۵ هزار دلاری روش های استفاده از پهپاد و برنامه «پهپادنگاری» یا همان روزنامه نگاری پهپاد است.

پروژه مذکور ۵ سال طول کشیده و مراحل تجربی خودش را از در سراسر جهان – از یک واحد تحقیقاتی در نبراسکای آمریکا گرفته تا تظاهراتی در خیابان های ورشو یا ریودوژانیرو – می گذراند. مدیر پروژه در این باره می گوید: «برای این کار، بیش از هر چیز، باید به بازی های ویدیویی عادت داشت، ارتفاع را تنظیم کرد، چرخش ها را کنترل کرد و کیفیت تصاویر را مد نظر داشت». این روش ضبط تصاویر مورد توجه روزنامه نگاران پاکستانی و به ویژه کره ای برای ضبط تصاویر منطقه حایل بین دو کره قرار گرفته است.

در ایالات متحده دو دانشگاه هدایت پهپاد را به دانشجوهای روزنامه نگاری آموزش می دهند. گری کبل (Gary Kebbel) استاد دانشگاه نبراسکا – که در سال ۲۰۱۱ لابراتوار پهپادنگاری را تاسیس کرده است – فکر می کند پهباد یک امتیاز ویژه برای اخبار محلی است: «ما اولین گزارش هایمان را از خشکی های نبراسکا از ارتفاع ۱۲۰ متری گرفتیم. یک روزنامه محلی از این طریق می تواند سریع و راحت زاویه دید دیگری از یک رویداد را نشان دهد».

در زمستان سال ۲۰۱۶ صدها روزنامه نگار طی چهار دوره آموزش روزنامه نگاری در آمریکا، آموزش خلبانی پهپاد دیدند. آخرین اکتشافات و تازه های تکنولوژی معرفی شدند و روش خوانش نقشه های هوایی و جلسات پرواز آموزش داده شد و همچنین، درباره استفاده از این دستگاه ها، در موضوعات گوناگون بحث و تبادل نظر شد: چه وقت می توانیم به طور قانونی از آن ها استفاده کنیم؟ تا چه اندازه به حریم خصوصی احترام می گذارند؟ چه موقع می توان پهپادها را به پرواز درآورد، بی آنکه ریسک اتهام به نفوذ به حریم خصوصی وجود داشته باشد؟ بی شک برای پرواز با اهداف غیرتفریحی و سرگرمی، باید مجوز کسب کرد: آیا هر بار باید مجوز گرفت؟ آیا فیلم ها و عکس هایی که بدون مجوز پرواز گرفته شده اند نیز غیرقابل انتشارند؟ آیا می شود در مواردی از دریافت مجوز سرباز زد؟

شبکه CNN در سال ۲۰۱۵ مجوز استفاده از پهبادهای حامل دوربین در فضاهای شهری را از آژانس فدرال هوانوردی گرفت. مدیر پهپادهای CNN Air می گوید: «قبل از هر مورد استفاده از پهپاد، بررسی می شود که آیا استفاده از پهپادها می تواند به فهم بهتر موقعیت توسط بیننده ها کمک کند یا خیر. اگر نه، آن ها را به کار نمی گیریم».

در فرانسه فوق لیسانس روزنامه نگاری و رسانه های دیجیتال دانشگاه لورن (Lorraine) به دانش آموزانش استفاده از پهپاد را برای ضبط تصاویر آموزش می دهد. در پاریس، سردبیر وب سایت «L’express» می خواهد این آزمایش را – با فیلمبرداری خبرنگارانش از کنسرت ها و مسابقات دوچرخه سواری توردوفرانس – انـجام دهد.

*** 

اتفاقاتی که از آن ها نام برده شد، ما را امیدوار می کنند که با بهره گرفتن از این فن آوری، آینده بهتری برای روزنامه نگاری متصور شویم. اما این تمام ماجرا نیست، چون پهپادنگاری غیر از موافقان، مخالفان زیادی نیز دارد.

نظر مدافعان گزارشگری با پهباد 

از طریق روزنامه نگاری پهپاد می توان به زوایای دید تازه و بی سابقه ای از رویدادها دست یافت. طبیعی است که وقایع نگاری از زاویه بالا، بُعد دیگری از وقایع را در اختیار ما قرار می دهد. فوران یک آتشفشان، وقوع سیل یا جریان یک تظاهرات خیابانی از آسمان (چنانکه پیشتر با بهره از ابزار دیگری مثل هلی کوپتر) صورت می گرفت، می تواند بخشی از این نوع وقایع نگاری باشد.

رویایی ترین حالت برای روزنامه نگاران، پهپادی است که بتواند روی مناطق ممنوعه برای رسانه ها به پرواز درآید. شبکه ۹ استرالیا در سال ۲۰۱۱ یک پهباد را – بدون داشتن مجوز فیلمبرداری – روی جزیره کریسمس به پرواز درآورد و از وضعیت ناگوار مهاجرین فیلم گرفت. یکی از شهروندان ترک نیز با یک پهپاد از ناآرامی های میدان تقسیم استانبول فیلم می گرفت که دستگاهش توسط پلیس سرنگون شد!

پهپادها امکان فیلمبرداری روی نواحی خطرناک مثل نواحی جنگی را نیز فراهم می سازند تا به این ترتیب، از جان گزارشگر محافظت شود. از دیگر مزایای آن، هزینه پایین در مقایسه با اجاره هلی کوپتر است. ضمن اینکه از جنبه زیست محیطی نیز مقرون به صرفه تر است.

نظر مخالفان گزارشگری با پهباد 

امکانات فن آورانه (فاصله پرواز یا عمر باتری) هنوز اجازه عمل کامل را نمی دهند. نمونه های ابتدایی تر پهپادها (کوادکوپترها) بیش از ۱۷ دقیقه نمی توانند پرواز کنند که این برای فیلمبرداری کامل از یک رویداد، کافی به نظر نمی رسد.

پرواز در ارتفاع بالا یا پرواز روی مناطق پرجمعیت از محدودیت های این پرنده هاست و همیشه امکان از دست دادن تماس بصری با پهپاد و خارج شدن آن از میدان دید نیز وجود دارد.

پهپادنگاری، ۱۰ درصد خبرنگاری، ۳۰ درصد ویدیو و ۶۰ درصد خلبانی است. پس اصل بر هدایت و کنترل دستگاه است. در شبکه ملی ABC استرالیا، یک خلبان (هدایتگر پهپاد) برای کار با روزنامه نگارها استخدام شد. شبکه اکسپرس فرانسه برای انـجام یکی از پروژه های خود «Drone it» پنج تیم را در خلال ۳ ماه به کار گرفت؛ ۴ پهباد دچار نقص فنی شدند یا دچار تصادف و سقوط شدند و تنها یکی از آن ها تعمیر شد.

یکی از مشکلات دیگر، کیفیت تصاویر است. دوربین های نصب شده روی پهپادها با وجودی که کیفیت HD دارند، تثبیت نمی شوند و به خاطر لرزش پهپادها، آن ها هم می لرزند. بنابراین باید تصاویر برودکست برای تلویزیون را فراموش کرد و صرفا از آنها برای ویدیوهای روی وب سایت ها بهره برد.

استفاده از پهپاد برای خبرنگاری، مشکلاتی را از جنبه احترام به حریم خصوصی و حفظ اطلاعات شخصی ایجاد می کند. پرواز روی املاک شخصی یا جاسوسی از سلبریتی ها توسط پاپاراتزی ها نیز از مخاطرات آن است. مدافعان حقوق مدنی بیم آن دارند که از پهپادها به عنوان ابزاری برای جاسوسی استفاده شود.

خطرات ناشی از سقوط پهبادها در مناطق مسکونی را نیز نباید نادیده گرفت! سقوط پهپادها کم پیش می آید، با وجود این قبول ریسک آن بسیار خطرناک است. در ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۱۳، در حالی که اسپانیایی ها در جشن ملی کاتالونیا در خیابان دور هم جمع شده بودند، یک کوادکوپتر ۵، ۶ کیلویی که از مراسم تصویربرداری می کرد، ناگهان به دلیل نقص فنی به داخل جمعیت سقوط کرد. پهپاد که فقط در عرض چند ثانیه از ارتفاع ۳۰ متری به زمین رسید، از چند سانتی متری صورت دخترکی که از حادثه شوکه شده بود، گذشت. علت این سقوط، نقص در باتری گزارش داده شد.

در هر حال نباید فراموش کرد که هرچند پهپادنگاری زاویه تصویربرداری از بالا را در اختیار ما می گذارد، اما قبلا با امکانات دیگری این امر صورت می گرفت و این، اتفاق تازه یا نوع جدیدی از روزنامه نگاری، خبرنگاری یا گزارشگری نیست! ضمن اینکه اخذ مجوز از مراجع ذی ربط نیز پروسه ای طولانی، زمان بر و پردردسر است.

از عمده ترین چالش های پهپادنگاری، موانع قانونی است. استرالیا از پیشگامان وضع قوانین پهپادنگاری در سال ۲۰۰۲ است. در فرانسه، ۱۰ سال بعد، یعنی در سال ۲۰۱۲ استفاده از پهپادها در آیین نامه های قانونی گنجانده شد: «برای خلبانی پهباد باید آموزش های ویژه داشت و برای موارد خارج از بازی و تفریح، نیاز به اخذ مجوز است». در آمریکا در بعضی ایالت ها برای به پرواز درآوردن پهپادها باید مجوز صاحب زمینی را که پهپاد روی آن به پرواز درمی آید، داشت. در ۲۸ ایالت آمریکا نیز تا سال ۲۰۱۵ به دنبال قانون منع پرواز آنها با اهداف تجاری یا تفریحی بودند، تا جایی که پهپادنگاری در آنها صرفا به اهداف کشاورزی و زیست محیطی محدود شد؛ مثل مهاجرت گوزن های برفی، آتش سوزی جنگل ها یا نفوذ رودخانه می سی سی پی. یکی از چالش های دیگر، هماهنگ سازی قوانین کشورها با یکدیگر در این زمینه است.

*** 

مجموعه این امتیازها و چالش ها روند پر کش و قوس را به وجود آورده، تا جایی که از سال ۲۰۱۳ تابحال، در پنج سال اخیر رشد قابل توجهی را در این نوع روزنامه نگاری شاهد نبوده ایم. سردبیر سرویس گزارش های شبکه یک فرانسه (TF1) در این باره می گوید: «در آمریکا رسانه ها از هلی کوپتر بسیار استفاده می کنند، بنابراین طبیعی است که استفاده از پهپادها به دلیل صرفه جویی در هزینه ها با استقبال مواجه شود. در مقابل، در کشوری مانند فرانسه فرهنگ گزارش هوایی چندان وجود ندارد و مثل شبکه های تلویزیونی آمریکایی از هوا سوژه را تعقیب نمی کنند. بنابراین تصاویر هوایی پهبادها می تواند جنبه سورپریز قضیه را داشته باشد و باعث خشنودی و هیجان بیننده شود. ما چندین دستگاه را امتحان کردیم ولی نیاز ما را برآورده نکردند. به ویژه در مورد خلبانی و هدایت آن؛ این فن آوری هنوز کمی تند و تیز است». مدیر شبکه BFMTV فرانسه معتقد است برای رفع این چالش، روزنامه نگارها باید از داخل مدرسه های روزنامه نگاری آموزش خلبانی این دستگاه ها را ببینند.

در این بین، آرنو مرسیه (Arnaud Mercier) مدیر گروه کارشناسی ارشد روزنامه نگاری دانشگاه متز معتقد است که پهپادها آینده روزنامه نگاری فرانسه نیستند. قوانین فرانسه از نظر او در برخورد با این دستگاه ها بسیار سختگیرانه اند، چون دولت نمی خواهد انحصار کنترل هوایی را از دست بدهد.

در آفریقا پروژه اسکای کم (Skycam) به روزنامه نگاران کمک کرده بدون به خطر انداختن جان خود در مناطق بحران زده یا خطرناک، از آنها تصویربرداری کنند و به دولت هایی که توان پرداخت اجاره هلی کوپتر ندارند، در این مورد یاری برسانند. موانع اصلی در این مورد، ناآشنایی مردم با پهپادها و نبود قوانین یا روشن نبودن قوانین مرتبط با پهپادهاست. در آن قاره هرچند هنوز قوانینی در ممانعت از فعالیت پهپادها وضع نشده، اما سوءاستفاده های یک آماتور از پهپاد می تواند به وضع قوانین بازدارنده در این خصوص بیانجامد.

در چین شبکه رسانه ای معروف Hubei Media Group از پهپادها در کار تصویربرداری های هوایی خود تا حدی بهره می برد؛ در حالی که سازمانی در مینسوتای آمریکا که متولی چنین عملیاتی بود، دستوری از جانب دولت دریافت کرده که باید فعالیت هایش را متوقف کند، زیرا به طور غیرقانونی در فضای هوایی کلاس B فعالیت کرده است.

*** 

آنچه از پیش رو گذشت، گزیده ای از مقالات و گزارش های مرتبط با پهپادنگاری در پنج سال اخیر بود. با مسایل و مشکلاتی که در روزنامه نگاری خود سراغ داریم، چندان خوش بینانه به نظر نمی رسد که به این عرصه پُرریسک قدم برداریم چرا که اصول این حرفه در کشور ما معطل و معلق و معوق مانده اند و مناسب تر به نظر می رسد که نگاه پهپادنگارانه معطوف خود وضعیت نامساعد روزنامه نگاری در ایران شود.

به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ ، موضوع ترسناک درباره کوادکوپترها، به جز تعرض به حریم شخصی افراد یا افتادن روی سر آنها، بریده شدن پوست با پره های در حال چرخش این ابزار است.

برای حل این مشکل، گروهی از پژوهشگران “دانشگاه کوئینزلند” (UQ) استرالیا به سرپرستی دکتر “پاول پاوندز” (Paul Pounds)، سیستمی موسوم به “پروانه ایمن” (Safety Rotor) ابداع کرده اند.

این وسیله، از حلقه های پلاستیکی سبکی تشکیل شده که هر یک از آنها، روی یکی از پروانه های پهپاد قرار می گیرد و پره های در حال چرخش را احاطه می کند. چرخش پره ها، موجب چرخش حلقه ها می شود؛ اما از آنجا که حلقه ها، در یک جهت کم اصطکاک روی محور پره نصب می شوند، به تندی پره ها نمی چرخند و می توانند به طور مستقل متوقف شوند.

یک ابزار جانبی که مانند انگشت، به صورت اتفاقی به سمت پره می چرخد، پیش از تماس با تیغه پره، به حلقه اصابت می کند. این امر، چرخش حلقه را متوقف می کند که مستقیما با یک حسگر نوری مادون قرمز که زیر حلقه و روی بازوی پره پهپاد قرار دارد، مشخص می شود.

این حسگر، برای به کار بردن سیستم الکترودینامیک، ریزکنترل گر محرک موتور پره را فعال می کند. در نتیجه این کار، در کمتر از ۰.۰۶ ثانیه از زمان تماس انگشت با حلقه، چرخش تیغه ها متوقف می شود.

یک مجموعه کامل از این سیستم جدید، در شکل کنونی خود، حدود ۲۰ گرم وزن دارد و قیمت آن احتمالا ۱۱ دلار خواهد بود.

گروه دانشگاه کوئینزلند، اختراع خود را اخیرا در کنفرانس بین المللی ” IEEE” ارائه داده اند و اکنون در پی یافتن شرکای تجاری هستند.